دربارهی کتاب ناگهان انقلابانتشارات نی منتشر کرد:رویداد هرچه غیرمنتظرهتر باشد باید کوشش بیشتری صورت گیرد تا تبیینی برای آن یافته شود. تبیینِ جنبشهای اعتراضی دشوارتر است زیرا این جنبشها با انتظاراتی که از رفتارهای اجتماعی معمول و متعارف میرود تفاوت بنیادی دارند. ازاینروست که پیشبینی اینگونه جنبشها پیش از وقوع از دشوارترین مسائلِ پیش روی علوم اجتماعی است: کشف قواعدِ بیقاعدگی ــ یعنی قواعدی که اساس رفتارهای ناقض قواعداند. جنبشهای اعتراضیِ تودهای که هدفشان تسخیر دولت است و ”انقلاب” خوانده میشوند مثال اعلای رویدادهای نقضکنندهی قواعداند. انقلابها هرچه عظیمتر بودهاند یافتن و ساختن تبیین مناسب برای آنها نسلها طول کشیده است. میشود گفت همین هم یکی از ملاکهای عظمتشان است. انقلاب 1789 فرانسه، که نابترین نمونهی انقلابهاست، همچون آزمونِ هیپنوتیسمیِ رورشاخ بیش از دویست سال است که پژوهشگران را به خود مشغول داشته است. هر نسلی داوری خود را داشته، معنایی تازه به آن داده، تبیینهای نسل قبل را ناکافی یافته و تبیینهایی جدید پیش نهاده است.ص 23-24 کتابپیشنهادهای دیگر از همین دستهبندیمشاهده همه
چارلز کورزمن که استاد جامعهشناسی در دانشگاه کارولینای شمالی و متخصص مطالعات خاورمیانه و مطالعات اسلامی است، در کتاب ناگهان انقلاب به بررسی انقلاب در مقام یک رخداد و انقلابها در مقام وقایع تاریخی و انقلاب اسلامی 1357 ایران بهطور ویژه پرداخته و سعی کرده با پرابلماتیک کردن آن، پرسشهایی را در برابر ما و خودش بگذارد که بهخاصه امروز، نیازمند کندوکاو جدی آنها هستیم. چارلرز کورزمن در نهایت معتقد است انقلاب وقتی فرا میرسد که امر «ناممکن و ناشدنی» در تصور بسیاری از آدمها «امکانپذیر و ممکن» میشود.
دوماهنامهی آگاهی نو، ویژهنامهی نقد و بررسی کتاب: «کتابنامه؛ در نقد و بررسی آثار، جلد یک»، شمارهی پیاپی 05، پاییز 1400.
2 سال پیش
5بهخوان
کتابی به نظیر در بررسی تاریخی انقلاب ۵٧!
این کتاب قلمی بسیار روان دارد و برای کسانی که در این مورد دغدغه دارند و شناختی دارند بسیار جذاب خواهد بود.
این کتاب به رد نظریات مختلفی که در مورد چرایی انقلاب ۵٧ مطرح شده میپردازد. و در انتها به طرح یک جایگزین پرداخته که از عنوان کتاب میتوان حدس زد.
اگر دغدغه تحلیل انقلاب ۵٧ را دارید و دیگر نظریات را خواندید حتماً حتما این کتاب را بخوانید.
4 ماه پیش
4.5بهخوان
هر یک از ما ایرانیان، روایتهای بسیار متنوع و بعضا متناقضی از علت وقوع انقلاب ۵۷ شنیدهایم. برخی موج اسلامگرایی و اسلامخواهی را علت اصلی میدانند، بعضی رواج تفکر چپ و انقلابی در آن سالها را به عنوان محرک اصلی برمیشمارند، برخی دیگر فضای خفقان و اختناق سیاسی را عامل اصلی میپندارند، بعضی دیگر ناکارآمدی انباشتۀ حکومت در عرصۀ اقتصادی و افزایش فاصلۀ طبقاتی به دلیل توزیع نامناسب درآمد نفت و فساد سیستماتیک و فراگیر در بدنۀ حکومت را عامل اصلی خشم و طغیان مردم برمیشمارند، بعضی دیگر عدم قاطعیت محمدرضا شاه در سرکوب معترضان از یک سو و خیانت سران ارتش به دولت مستقر از سوی دیگر را بهعنوان عامل کلیدی نام میبرند، و برخی هم انقلاب را حاصل برنامهریزی و توطئۀ غرب و بخصوص ایالات متحده امریکا، به منظور متوقف کردن روند سریع و رو به رشد محمدرضا شاه در توسعۀ ایران و تبدیل آن به یک قدرت بلامنازع در منطقه و جهان که آنرا تهدیدی جدی علیه منافع غرب در خاورمیانه قلمداد میکردند، میدانند.
اگر میخواهید روایتی نسبتا بیطرفانه و علمی، مبتنی بر مستندات فراوان، از علل وقوع انقلاب ۵۷ را ببینید، توصیه میکنم حتما کتاب «ناگهان انقلاب» نوشتۀ چارلز کورزمن را بخوانید.
این کتاب که در سال ۲۰۰۴ میلادی (۱۳۸۳ شمسی) یعنی حدود ۲۶ سال پس از انقلاب چاپ شده، سعی کرده ابتدا ۵ تبیین نظریِ مرسوم برای توضیح علت رخداد انقلابها را که شامل تبیین سیاسی، سازمانی، فرهنگی، اقتصادی، و نظامیست برشمارد، و سپس ضمن ارائۀ شواهدی مستند از انقلاب ۵۷ در تأیید آن نظریه، با ارائۀ شواهد مستند و تکمیلی دیگری، آن تبیین نظری را زیر سؤال ببرد، و در انتها بر اساس یک نظریۀ «ضد تبیین»، رخداد انقلاب در ایران را توضیح دهد.
مستندات کتاب بسیار ارزشمند است، و کنار هم نهادنِ هنرمندانۀ این مستندات براساس نظریههای علمیِ انقلابها، بر زیبایی و استواری کار افزوده است. فارغ از اینکه ما با جمعبندیِ این کتاب در خصوص انقلاب ایران موافق باشیم یا خیر، خواندن آن تصویر بسیار روشنتری از فضای جامعۀ ایرانی در پیش از انقلاب به دست میدهد که بسیار ارزشمند و گرانبهاست و به ما میآموزد که از این پس، بسیار محتاطانهتر با روایتهایی که در خصوص رخدادهای مهم جهان شنیده و یا خواهیم شنید مواجه شویم.
خواندن این کتاب را بهطور خاص به متولدین بعد از انقلاب، و بهطور خاصتر، به متولدین دهههای هفتاد و هشتاد که فاصلۀ بیشتری با روایتهای دست اول از تاریخ انقلاب داشتهاند توصیه میکنم.