دربارهی کتاب مادام دولا شانتریانتشارات نگاه منتشر کرد :کتاب با این جملات آغاز میشود: بالزاک پس از انتشار «سرگذشت مادام دولا شانتری» ادامهی آن را با نام «محرم» در سال 1848 به پایان میرساند. او هنوز نمیداند که این آخرین رمان اوست. عنوانی که بر این دو اپیزود میگذارد تا این دو بخش را یگانه کند، بسیار پرمعناست. انگار خواسته باشد بر این واپسین اثر امضایی سمبولیک بگذارد. در حقیقت میتوان بر تمامی « کمدی انسانی» نام «روی دیگر تاریخ معاصر» گذاشت.پیشنهادهای دیگر از همین دستهبندیمشاهده همه